Beleid ter voorkoming en bestrijding van ongewenste omgangsvormen binnen SV Victoria

Achtergrond

SV Victoria is een omnivereniging voor Hockey, Tennis, Squash en Padel, die toegankelijk wil zijn voor iedereen en waar men op een prettige en veilige manier de tennissport kan bedrijven. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar helaas laten incidenten bij andere sportverenigingen en sportbonden zien dat dat het niet altijd is. Daarom heeft SV Victoria besloten om beleid op te stellen en te implementeren ter voorkoming en bestrijding van ongewenste omgangsvormen binnen de vereniging.

In dit document wordt stilgestaan bij wat ongewenste omgangsvormen zijn, worden de rollen van trainers, vrijwilligers, Jeugdcommissie, de Vertrouwenscontactpersoon en het Bestuur toegelicht en wordt de meldprocedure inzake ongewenste omgangsvormen beschreven. Met het ontwikkelen van dit beleid en de communicatie hierover binnen de vereniging wil SV Victoria een impuls geven aan het voorkomen van ongewenst gedrag. Tevens wil zij hiermee duidelijkheid creëren voor leden en bezoekers op welke wijze de vereniging ongewenst gedrag bestrijdt.

Dit beleid zal worden ondersteund met communicatie uitingen op de website en via diverse bijeenkomsten. Het Bestuur toetst jaarlijks of het beleid voldoende onder de aandacht is gebracht en of er bijstellingen nodig zijn.

Wat zijn ongewenste omgangsvormen?

SV Victoria onderscheidt vijf soorten ongewenst gedrag, te weten:

Seksuele intimidatie
Pesten
Agressie en geweld
Discriminatie
Verbaal geweld

Er kunnen zich situaties voordoen waarbij meerdere soorten van ongewenst gedrag samenkomen. De aanpak binnen SV Victoria om dit gedrag te bestrijden verschilt niet. Bovenstaande ongewenste gedragingen kunnen zich ook in de digitale wereld voltrekken. Ook deze vormen van ongewenst gedrag vormen een onderdeel van dit beleid.

Seksuele intimidatie

Onder seksuele intimidatie verstaat SV Victoria elke vorm van seksueel getint gedrag of seksueel getinte toenadering, in verbale, non-verbale of fysieke zin, opzettelijk of onopzettelijk, die door de persoon die het ondergaat als ongewenst of gedwongen wordt ervaren. Seksuele intimidatie kan voorkomen tussen sporters onderling, tussen kader onderling en tussen sporters en kader. Het is een breed begrip. Dubbelzinnige grapjes, onverwachte aanrakingen of het versturen van seksueel getinte foto’s kúnnen als intimiderend worden ervaren.

Ook ondubbelzinnige, strafbare vormen van seksueel misbruik, zoals aanranding en verkrachting, vallen onder seksuele intimidatie. Dergelijke vormen van seksuele intimidatie beginnen vaak met 'onschuldige' vormen van intimidatie. Seksuele intimidatie komt het meest voor in relaties waarbij sprake is van een machtsverschil. Dat machtsverschil kan te maken hebben met leeftijd (volwassene tegenover kind), positie (trainer tegenover sporter) of getal (groep tegenover eenling).

Pesten

Pesten is niet hetzelfde als plagen. Bij plagen zijn de machtsverhoudingen gelijk: nu eens is de één ‘het lijdend voorwerp’ en dan weer de ander. Bij plagen is er sprake van een incident. Vaak is het een kwestie van “elkaar voor de gek houden”. Bij plagen loopt de geplaagde geen blijvende psychische en/of fysieke schade op en is de persoon in kwestie meestal in staat om zich te verweren.

Pesten is structureel. Pesten kan betrokkenen echt tot wanhoop brengen. Pesten heeft een aantal duidelijke kenmerken:

Pesten gebeurt vaak opzettelijk, maar kan ook onopzettelijk gedaan worden;
Pesten is vaak bedoeld om schade toe te brengen (fysiek, materieel of mentaal);
Bij pesten is er meestal sprake van ongelijke machtsverhoudingen (fysiek of verbaal sterkere personen kiezen minder weerbare personen als slachtoffer);
Pesten gebeurt (vaak) systematisch;
Pesten houdt niet vanzelf op, maar wordt eerder erger als er niet wordt ingegrepen.

Agressie en geweld

Agressie is gedrag wat iemand inzet om - bewust of onbewust - iets kapot te maken, een ander schade te berokkenen, en/of duidelijk te maken wat hij wel of niet wil. Het gedrag overschrijdt de grenzen van wat algemeen acceptabel is in dit soort situaties en roept gevoelens van angst, pijn, verdriet en/of boosheid bij de ander op.

Discriminatie

Discriminatie is het maken van onderscheid op onterechte gronden, met andere woorden: discriminatie is het ongelijk behandelen van mensen op basis van kenmerken die er niet toe doen. De wetgeving over gelijke behandeling verbiedt discriminatie op grond van de volgende kenmerken: godsdienst, levensovertuiging, politieke overtuiging, ras, geslacht, nationaliteit, seksuele voorkeur, burgerlijke staat, handicap of chronische ziekte en leeftijd.

Verbaal geweld

Onder verbaal geweld verstaan we het bedreigen, schelden, schreeuwen, intimideren, beledigen en domineren.

Toepassingsbereik van het beleid

Dit beleid is van toepassing op incidenten met betrekking tot ongewenst gedrag, vermoedens van dergelijke incidenten, die tussen leden van SV Victoria plaatsvinden of hebben plaatsgevonden of waarbij een relatie is tussen activiteiten bij SV Victoria en betrokkene(n). Het kunnen dus ook bezoekers van SV Victoria betreffen of incidenten betreffen tijdens clubactiviteiten.

De verantwoordelijkheid van de trainers en begeleiders

SV Victoria verwacht van al haar leden, ouders, vrijwilligers, direct betrokkenen en gasten dat zij zich naar behoren gedragen en met elkaar een cultuur creëren, waarin mensen respectvol met elkaar omgaan. Tevens verwacht SV Victoria dat ongewenst gedrag aan de kaak wordt gesteld, wanneer men daarmee wordt geconfronteerd of wanneer men dit signaleert. Het is belangrijk dat eenieder bijdraagt aan een 'open' sfeer, zodat gedrag bespreekbaar is.

Ondanks het feit dat de omgang tussen mensen en het lichamelijk contact bij het sporten zich niet in detail laten regelen, gelden voor trainers en begeleiders een aantal gedragsregels, gezien de belangrijke rol die hij/zij vervult en de voorbeeldfunctie die hij/zij heeft. Deze gedragsregels zijn bedoeld als richtlijn voor het stimuleren van gewenst gedrag binnen SV Victoria. Ze geven de grenzen aan van het handelen. Ze fungeren als toetssteen voor het gedrag in concrete situaties. Ze nodigen uit tot nadenken en discussiëren over het eigen handelen en dat van anderen. De gedragsregels zijn de volgende:

De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger moet zorgen voor een omgeving en een sfeer waarbinnen de sporter zich veilig voelt (om te bewegen).
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger onthoudt zich ervan de sporter te bejegenen op een wijze die de sporter in zijn waardigheid aantast, én verder in het privéleven van de sporter door te dringen dan nodig is voor het gezamenlijk gestelde doel.
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger onthoudt zich van elke vorm van seksueel (machts)misbruik of seksuele intimidatie tegenover de sporter.
Seksueel getinte handelingen en seksueel getinte relaties tussen de trainer/coach/begeleider/vrijwilliger en de jeugdige sporter tot zestien jaar zijn onder geen beding geoorloofd en worden beschouwd als seksueel misbruik.
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger mag de sporter niet op een zodanige wijze aanraken dat de sporter en/of de trainer/coach deze aanraking naar redelijke verwachting als seksueel of erotisch van aard zal ervaren, zoals doorgaans het geval zal zijn bij het doelbewust (doen) aanraken van geslachtsdelen, billen en borsten.
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger onthoudt zich van seksueel getinte verbale intimiteiten.
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger zal tijdens training(stages), wedstrijden en reizen gereserveerd en met respect omgaan met de sporter en de ruimten waarin de sporter zich bevindt, zoals de kleedkamer. De trainer/coach/begeleider is nooit alleen met een jeugdlid in een afgesloten ruimte.
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger heeft de plicht de sporter te beschermen tegen schade en (machts)misbruik als gevolg van seksuele intimidatie.
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger zal de sporter geen (im)materiële vergoedingen geven met de kennelijke bedoeling tegenprestaties (anderen dan mogen worden veronderstelt) te vragen.
De trainer/coach/begeleider/vrijwilliger zal er actief op toezien dat deze regels door iedereen die betrokken is bij de sporter worden nageleefd. Tip: Gebruik hierbij een positieve insteek.
In die gevallen waarin de gedragsregels niet (direct) voorzien, ligt het binnen de verantwoordelijkheid van de trainer/coach/begeleider/vrijwilliger in de geest hiervan te handelen.

De rol van de Vertrouwenscontactpersoon

Binnen iedere vereniging van Victoria (Hockey, Tennis (incl Padel) en Squash) is een Vertrouwenscontactpersoon aangewezen. Deze staan vermeld op de website van de verenigingen:

De Vertrouwenscontactpersoon is aanspreek- en meldpunt voor sporters, ouders van sporters, toeschouwers, trainers/coaches, vrijwilligers, gasten en Bestuur inzake ongewenst gedrag. De Vertrouwenscontactpersoon is er ook voor vragen die kunnen spelen vóórdat er problemen zijn. Bij de Vertrouwenscontactpersoon kun je terecht met vragen die je niet makkelijk stelt of waarvan je bang bent dat er niet serieus op gereageerd gaat worden. Dit geldt voor spelers, trainers, coaches, vrijwilligers, ouders en begeleiders. Snel melden, er over praten en zorgen dat er (vroegtijdig) een einde gemaakt wordt aan een ongewenste situatie maakt dat deze niet verergert en ook herhaling kan zo voorkomen worden.

Wanneer kun je terecht bij de Vertrouwenscontactpersoon van een vereniging van Victoria?

Als je vragen hebt of de manier van omgaan met elkaar klopt, dan ben je welkom bij de Vertrouwenscontactpersoon. De vragen die je hebt kunnen gaan over:

Pesten en/of gepest worden;
Het gevoel hebben dat je er door je huidskleur, geloof en/of seksuele voorkeur niet bij hoort/buiten gesloten wordt;
Grensoverschrijdend gedrag: de manier waarop je benaderd en/of aangeraakt wordt door een teamlid, trainer/begeleider/vrijwilliger en/of coach ervaar je als onprettig;
Een vermoeden van grensoverschrijdend gedrag: je denkt dat iemand in jouw directe omgeving hier mee te maken heeft;
Je maakt je zorgen over de wijze waarop er met je kind wordt omgegaan binnen de vereniging/het team;
Je vraagt je af of jouw gedrag als trainer en/of coach verstandig is;
Iemand heeft je direct of indirect beticht van ontoelaatbaar gedrag.

Hoe vertrouwelijk is een Vertrouwenscontactpersoon?

De gesprekken die er tussen jou en de Vertrouwenscontactpersoon plaatsvinden, daar wordt niemand van op de hoogte gesteld, zonder dat jij daar:

Toestemming voor hebt gegeven dan wel;
Van op de hoogte bent.

Deze gesprekken zijn in principe vertrouwelijk. Maar deze vertrouwelijkheid heeft zijn grenzen: ten eerste vanwege het algemeen belang van een veilige sportomgeving en ten tweede vanwege de Nederlandse wetgeving die in bepaalde gevallen de Vertrouwenscontactpersoon en het Bestuur verplicht de vertrouwelijkheid te doorbreken. Is dit laatste het geval, dan is er voor de Vertrouwenscontactpersoon sprake van een conflict van taken. Dit conflict van taken kan zich voordoen indien hij/zij in een vertrouwelijk gesprek op de hoogte gesteld wordt van een strafbaar feit.

De activiteiten van de Vertrouwenscontactpersoon vallen onder de verantwoordelijkheid van het Bestuur. Bij het afsluiten van het jaar rapporteert de Vertrouwenscontactpersoon aan dit Bestuur óf er meldingen zijn geweest, van welke aard deze meldingen waren en hoe voortgang en afsluiting hebben plaatsgevonden. Dit zal altijd anoniem gebeuren, tenzij sprake is van een strafbaar feit.

Waar is de Vertrouwenscontactpersoon niet voor?

De Vertrouwenscontactpersoon is er niet voor incidenten op het veld die niet te maken hebben met de ongewenste omgangsvormen zoals in paragraaf 2 beschreven. Bij twijfel: bespreek met de Vertrouwenscontactpersoon of je vraag bij haar/hem op de juiste plaats is. Als er verdere opvang noodzakelijk is zal dit, altijd met toestemming van de betrokkene(n), plaatsvinden buiten TV Victoria. Je kunt hierbij denken aan instanties zoals Slachtofferhulp of de GGD.

Meldprocedure

Elke persoon betrokken bij SV Victoria, die grensoverschrijdend gedrag signaleert, wordt geacht maatregelen te nemen. Wat kun je doen?

Stappen ná een melding

1. Eerste opvang: verhaal en emoties
Een ieder kan een beroep doen op de Vertrouwenscontactpersoon voor vragen, vermoedens, meldingen en klachten met betrekking tot ongewenste omgangsvormen. De Vertrouwenscontactpersoon is hiervoor het eerste aanspreekpunt binnen de vereniging. De betrokkene moeten in de eerste plaats in vertrouwen een verhaal kwijt kunnen en worden opgevangen in verband met emoties die daarbij kunnen spelen.

2. Vervolgstappen
De melder bepaalt in samenspraak met de vertrouwenscontactpersoon welke vervolgstappen er ondernomen worden. Bij deze stappen kan de vertrouwenscontactpersoon helpen en nazorg verlenen. De regie is in handen van de melder. De vertrouwenscontactpersoon doet geen stappen zonder toestemming van de melder.

Indien men kiest voor contact met de Vertrouwenscontactpersoon, dan moet deze persoon zich beseffen dat:

De vertrouwelijkheid van het gesprek is begrensd: indien sprake is van een strafbaar feit of de veiligheid van één of meerdere van haar leden in het geding kan zijn, zullen aanvullende acties ondernomen moeten worden.
Bij vermoeden van een ernstige misdraging en/of strafbaar feit zal de meldprocedure van de KNLTB worden gevolgd. Ook kan een onderdeel van deze procedure zijn dat er overleg met politie plaatsvindt.

Mogelijke acties:

De betreffende persoon aanspreken op zijn gedrag;
Contact opnemen met de Vertrouwenscontactpersoon (eventueel in overleg met het slachtoffer);
Leden van het Bestuur inlichten;
Aangifte doen bij de politie (in overleg met het slachtoffer) indien er een strafbaar feit is gepleegd;
Indien de Vertrouwenscontactpersoon of een bestuurslid is betrokken bij het incident, zal per situatie door de overige leden van het Bestuur besloten worden hoe te handelen.

Aanvullende activiteiten

De Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) is een verklaring van het ministerie van Veiligheid en Justitie waaruit blijkt dat het gedrag uit het verleden van een persoon geen bezwaar oplevert voor het gevraagde doel, bijvoorbeeld het verkrijgen van een nieuwe baan of het werken met minderjarigen bij een sportvereniging. Een Verklaring Omtrent het Gedrag staat ook wel bekend als bewijs van goed gedrag. Een (VOG) is één van de maatregelen die een sportvereniging kan nemen om de kans op seksuele intimidatie binnen de club te verkleinen. Het geeft meer zekerheid over het verleden van (nieuwe) trainers, coaches, begeleiders of verzorgers en het vermindert de kans dat personen, die eerder in de fout zijn gegaan, een functie bij de sportvereniging kunnen uitoefenen. Door als vereniging of bond een VOG te verlangen van iedereen die in zijn functie in aanraking komt met minderjarigen, mensen met een verstandelijke beperking, of andere kwetsbare groepen, laat je zien dat je de veiligheid van je leden serieus neemt.

Om ervoor zorg te dragen dat SV Victoria mensen inzet in de begeleiding van de jeugdsporters, die integriteit hoog in het vaandel hebben, is besloten om voor die personen, die veelvuldig in contact komen met jeugdsporters en leden van een kwetsbare groep een Verklaring omtrent gedrag (VOG) aan te vragen. Dit zijn minimaal de volgende personen:

Bestuursleden
SV personeel
Groundsman
Leden van de JC en vaste begeleiders van activiteiten
Trainers
Horecamanagers

Er zal jaarlijks geëvalueerd worden of aanvullende VOG’s aangevraagd dienen te worden.

Overige bepalingen

Voor die zaken die niet expliciet geregeld zijn in dit beleidsdocument, maar wel qua onderwerp sterk gerelateerd zijn aan ongewenst gedrag, bepaalt de vertrouwenscontactpersoon hoe te handelen. Beginselen als zorgvuldigheid, respect voor betrokkenen, subsidiariteit en proportionaliteit zullen hierbij in acht worden genomen. Zie ook: https://www.nocnsf.nl/grensoverschrijdendgedrag.